Bashkimi Ethereum po vjen. Pas vitesh punë të palodhur nga zhvilluesit dhe shumë spekulime nga komuniteti ETH, momenti më i rëndësishëm në historinë e kriptomonedhave do të arrihet më 15 shtator.
Ethereum (ETH), rrjeti i dytë më i madh i blockchain, është dalluar nga konkurrentët e Altcoin duke qenë i pari që mundësoi aplikacione të decentralizuara (dApps). Përdoruesit e ETH mund të zbatojnë kontrata inteligjente, të blejnë NFT dhe të ndërveprojnë me mijëra aplikacione të tjera të gjitha brenda ekosistemit Ethereum.
Ndërsa këto raste përdorimi kanë bërë që Ethereum të shpërthejë në treg, ka pasur disa shqetësime në lidhje me konsumin e energjisë dhe tarifat e larta të gazit që lidhen me aktivitetin e ngritur të rrjetit.
Zgjidhja për të adresuar disa nga këto mangësi ka filluar të shfaqet në atë që njihet si "Shkrirja". I njohur më parë si ETH2 ose ETH 2.0, kjo ngjarje do të kalojë Ethereum nga mekanizmi i konsensusit të Provës së Punës (PoW) në Dëshminë e Aksioneve (PoS) e cila konsumon më pak energji.
Çfarë është Ethereum 2.0?
Ethereum 2.0 (i quajtur edhe ETH2 ose ETH 2.0) është emri i përdorur më parë për të përshkruar bashkimin Ethereum. Emërtimi Ethereum 2.0 u hoq për të parandaluar konfuzionin midis përdoruesve të cilët gabimisht mund të mendojnë se Ethereum pas bashkimit do të marrë një tregues të ri ETH2. Një arsye tjetër për largimin titullar nga ETH 2.0 është të parandalojë që përdoruesit të mashtrohen nga shkëmbimi me tokena fiktive ETH2.
Ethereum vs Ethereum 2.0: Çfarë do të ndryshojë?
Përdoruesi mesatar i Ethereum fillimisht nuk do të pësojë ndryshime të rëndësishëme. Mbajtësit e ETH nuk kanë nevojë të bëjnë asgjë për të konvertuar asetet e tyre ekzistuese dhe ata do të jenë ende në gjendje të dërgojnë dhe marrin Ethereum siç bëjnë tani. Dhe derisa të zbatohet sharding, përdoruesit mund të presin ende të paguajnë tarifa më të larta të gazit gjatë periudhave të bllokimit të rrjetit. Megjithatë, për verifikuesit e rrjetit ndryshimi është si nata me ditën. Në vend që të krijohen tokena të rinj ETH dhe të vërtetohen transaksionet nëpërmjet mekanizmit të konsensusit të Provës së Punës me energji intensive, ky proces tani do të bëhet përmes modelit shumë më efikas të dëshmisë së aksioneve. Rrjetet e blockchain-it të provës së punës përbëhen nga minatorët që konkurrojnë për të zgjidhur një funksion hash kriptografik duke përdorur nivele në rritje të fuqisë kompjuterike për të fituar shpërblime në bllok. Megjithatë, me modelin e ri të dëshmisë së aksioneve, rrjeti sigurohet nëpërmjet verifikuesve që "kyçin" një sasi të caktuar të zotërimeve të tyre të kriptomonedhave.
Çfarë është bashkimi Ethereum?
“Merge i Ethereum” është kalimi në një rrjet të ri me bazë POS (dëshminë e aksioneve) nga rrjeti kryesor i vjetër i POW (provës së punës).
Për të kaluar në mënyrë të sigurtë rrjetin aktual planet për Merge janë shfaqur në faza. Disa nga këto faza tashmë kanë përfunduar, ndërsa të tjerat janë subjekt i ndryshimit. Qëllimi përfundimtar është përfundondimi i “Merge” deri më 15 shtator. Tre përmirësimet kryesore janë Dëshmia e Aksioneve, Zinxhiri Beacon, dhe mundësia e shkallëzueshmërisë e quajtur Sharding.
Zinxhiri Beacon Zinxhiri Beacon është faza e parë dhe ajo që sjell zyrtarisht modelin e ri të konsensusit “Dëshminë e Aksioneve” në Ethereum. Më 1 dhjetor 2020, u arrit një prag fillestar prej 16,000 validatorësh për të depozituar 32 ETH të kërkuara për aksione. Që nga kjo datë, Dëshmia e Aksioneve e Zinxhirit Beacon ka ecur paralelisht me shtresën e konsensusit të Provës së Punës të Ethereum.
Zinxhiri Beacon rrit sigurinë e rrjetit duke caktuar rastësisht vërtetues në mënyrë që të parandalojë që aktorët e pandershëm të sulmojnë sistemin. Për më tepër, vërtetuesit me qëllim të keq ndëshkohen për veprime të dëmshme duke u zbritur ETH e kyçur si garanci.
Bashkimi(Merge) Vetë Merge i referohet bashkimit të rrjetit aktual Ethereum me zinxhirin Beacon. Në përgatitje për Merge, disa rrjete testuese u bashkuan me rrjetin kryesor, me një grup tjetër që do të përfundojë së shpejti. Qëllimi i këtyre rrjeteve testuese është që zhvilluesit të testojnë në mënyrë të sigurt veçoritë e rrjetit të Dëshmisë së Aksioneve(PoS) pa rrezikun e humbjes së fondeve reale.
Ropsten, rrjeti më i vjetër i testimit të Ethereum që daton në vitin 2016, përfundoi kalimin e tij në Zinxhirit Beacon dhe Dëshmisë së Aksioneve në qershor. Kjo u pasua nga bashkimi i suksesshëm i rrjetit testues Sepolia në korrik, i cili u përfundua përpara afatit. Testi përfundimtar Merge është planifikuar midis 6-12 gushtit, kur rrjeti testues Goerli do të bashkohet me Prater, homologun e tij në Beacon Chain.
Sharding Ndërsa Merge fillestare nuk do të bëjë shumë për të ulur tarifat e gazit, Sharding do të ndihmojë në këtë drejtim.
Në përgjithësi, ndarja (sharding) është kur një grup i tërë të dhënash ndahet në pjesë që përfaqësojnë të gjithën. Me Merge, zinxhiri aktual Ethereum bëhet një copëz e së tërës, në një rrjet prej 64 zinxhirësh paralele të cilët përpunojnë informacionin. Sharding do të shërbejë për të përmirësuar në masë të madhe shkallëzueshmërinë e rrjetit, pasi çdo zinxhir i copëtuar do të përhapë funksionalitetin e ruajtjes së të dhënave të zinxhirit aktual Ethereum, duke shpërndarë në të njëjtën kohë barrën e përpunimit të të dhënave nëpër nyje.
Edhe pse fillimisht ishte planifikuar për vitin 2022, vlerësimi aktual për ndarjen është në 2023-2024. Kur të lëshohet, sharding do të jetë në gjendje të akomodojë zgjidhjet e Shtresës së 2-të si zkSync dhe Immutable X që mund të përpunojnë transaksione masive të Ethereum jashtë zinxhirit me shpejtësi më të larta dhe kosto më të ulëta.
Cilat janë ndikimet e bashkimit të Ethereum?
Këto faza, së bashku me ndryshimin kryesor nga një model i provës së punës në një model të dëshmisë së aksioneve synojnë të adresojnë tre mangësitë kryesore të rrjetit aktual Ethereum: sigurinë, shkallëzueshmërinë dhe qëndrueshmërinë.
Siguria Merge do të sjellë masa shtesë kundër aktorëve keqdashës që përpiqen të sulmojnë rrjetin Ethereum. ‘Slashing’ është një sistem i ri ndëshkimi që do të ndëshkojë vërtetuesit me qëllim të keq dhe sulmuesit e mundshëm.
Dënimet reduktuese mund të ndryshojnë, megjithëse shkelësit e rregullave mund të gjobiten deri në 18 ETH dhe madje të përballen me eleminimin nga rrjeti. Me Dëshminë e Aksioneve, vërtetuesit inkurajohen të kryejnë vërtetime të sinqerta dhe përmes përzierjes së validatorit, shanset për një sulm të suksesshëm minimizohen.
Pra, edhe nëse dikush është në gjendje të ekzekutojë me sukses një sulm, shkurtimi siguron që ata të humbasin menjëherë ETH e tyre të vjedhur.
Shkallëzueshmëria Nëpërmjet Sharding dhe Dëshmisë së Aksioneve, Ethereum do të jetë në gjendje të përpunojë diku nga 20,000 deri në 100,000 transaksione në sekondë. Megjithëse kjo mund të marrë disa vite për të arritur kapacitetin maksimal, kjo përfaqëson një rritje të shpejtësisë deri në 999,900% nga norma aktuale prej 10-20 transaksione në sekondë. Këto rritje eksponenciale të shpejtësisë do të ndihmojnë në pastrimin e bllokimeve të rrjetit dhe mbajtjen e tarifave të gazit të ulëta.
Në rrjetin aktual Ethereum, mund të përpunohen nga 15 deri në 30 transaksione në sekondë. Për të dhënë një ide se si kjo krahasohet me rrjetet tradicionale të financave, Visa pretendon se mund të trajtojnë deri në 24,000 transaksione në sekondë me kapacitet maksimal.
Ndërsa aktiviteti i rrjetit rritet në Ethereum, përdoruesit kanë raportuar se presin më gjatë që transaksionet të konfirmohen dhe paguajnë tarifa më të larta ndërkohë që e bëjnë këtë. Për më tepër, nën përdorim të rëndë, përdoruesit mund të humbasin tarifat e tyre të gazit pavarësisht se transaksioni nuk ekzekutohet.
Bilanci këtu qëndron në rritjen eksponenciale të kapacitetit të përpunimit të rrjetit, ndërkohë që ende stimulon vërtetuesit që të vazhdojnë verifikimin. Me "Dëshminë e Aksioneve", vlerësuesit do të vazhdojnë të marrin shpërblimet e bllokut dhe tarifat e transaksionit sipas sistemit aktual, në varësi të sasisë së ETH të vendosur nga individi.
Qëndrueshmëria Tranzicioni nga “Prova e punës (PoW)” do të shkojë shumë për të zgjidhur problemin e energjisë së kriptomonedhës duke ulur masivisht kostot dhe duke reduktuar ndikimin mjedisor që lidhet me vërtetimin e rrjetit Ethereum.
Ndërsa ende kërkon nivele dukshëm më të ulëta energjisë sesa Bitcoin, Ethereum nuk i ka shpëtuar shqyrtimit për kostot e larta të energjisë sipas modelit të tij aktual të Provës së Punës. Në një model konsensusi të provës së punës, blloqet e Ethereum ose Bitcoin vërtetohen përmes një procesi që siguron rrjetin nga minatorët që vërtetojnë fizikisht punën llogaritëse të bërë për të vërtetuar zinxhirin. Ky proces përdor një sasi të konsiderueshme energjie, e cila mund të çojë në kosto të larta për ata që dëshirojnë të shërbejnë si minatorë ose validues.
Lajmi i mirë është se Merge do të reduktojë në mënyrë drastike konsumin e energjisë të rrjetit aktual. Sipas Carl Beekhuizen, një studiues në Fondacionin Ethereum, Merge pritet të zvogëlojë shpenzimet e energjisë së Ethereum me 99.95%. Nëse është e vërtetë, një reduktim kaq i madh i energjisë sigurisht që do ta bëjë Ethereum më tërheqës për investitorët institucionalë që mund të jenë penguar më parë nga ndikimi mjedisor i rrjetit Ethereum.
Tarifat e transaksionit Fatkeqësisht (por jo çuditërisht), një rritje në vëllimin e transaksioneve të Ethereum, ka çuar gjithashtu në tarifa më të larta. Kostot e transaksionit në rrjetin Ethereum, të njohura gjithashtu si tarifat e gazit, paguhen duke përdorur tokenin e Ethereum, Ether. Gazi është karburanti që fuqizon gjithçka në blockchain Ethereum, nga vërtetimi i transaksioneve deri te aktivizimi i kontratave inteligjente.
Meqenëse koha e përfundimit të transaksionit varet nga nivelet e mbingarkesës së rrjetit, kjo paraqet një problem: ndërsa numri i mbajtësve të ETH vazhdon të rritet, tarifat e gazit rriten. Kur minatorët zgjedhin transaksionet për të vërtetuar, ata natyrisht do të zgjedhin ato me tarifat më të larta të transaksionit për t'i përfshirë në blloqe.
Kjo për shkak se shpërblimet për minierat e Ethereum vijnë në formën e tarifave të transaksionit, kështu që kur ka më shumë trafik, minatorët do të zgjedhin blloqe që paguajnë kthime më të larta për të njëjtën sasi pune. Në situata veçanërisht me trafik të lartë, përdoruesit që kërkojnë të paguajnë tarifa më të ulëta të gazit mund të mbeten të bllokuar duke pritur që transaksionet e tyre të vërtetohen.
Kur do të bëhet përditësimi i Ethereum?
Data përfundimtare e përfundimit për bashkimin Ethereum është caktuar më 15 shtator. Me të gjitha pjesët lëvizëse që përfshin një ndërmarrje masive si Merge, natyrisht data e pritshme e përfundimit është vonuar disa herë.
Cilat janë hapat e ardhshëm për Ethereum?
Siç thekson bashkëthemeluesi i Ethereum Vitalik Buterin, ka përmirësime shtesë që ndodhin njëkohësisht me Merge. Këto janë Surge, e cila do të rrisë shkallëzueshmërinë nëpërmjet Sharding; Verge, e cila prezanton pemët Verkle si një përmirësim të Merkle Proofs; Purge, i cili do të përmirësojë mbingarkesën e rrjetit duke reduktuar hapësirën e diskut të nevojshëm nga verifikuesit; dhe Splurge, i cili do të përfshijë përmirësime shtesë për të ruajtur performancën e rrjetit.
Pavarësisht nëse Bashkimi (Merge) do të përfundojë deri në afatin aktual të shtatorit, udhërrëfyesi pasues do të mbetet i njëjtë. Gjegjësisht, momenti kryesor tjetër i rëndësishëm do të jetë prezantimi i sharding-ut në një moment të vitit të ardhshëm. Bashkimi i Ethereum do të ketë gjithashtu pasoja të rëndësishme për ata që janë përfshirë me konsensusin e vjetër të rrjetit. Çfarë do të bëjnë minatorët ETH? Minierat e Ethereum kanë qenë historikisht një industri shumë miliardë dollarëshe, kështu që ka stimuj të rëndësishëm monetarë në lojë. Me afrimin e shpejtë të Merge, të ardhurat nga minierat janë ulur nga kulmi i saj prej 2.5 miliardë dollarësh në maj 2021, megjithëse minatorët e Ethereum ende morën afër gjysmë miliardë dollarë në qershor të këtij viti. A do të marrin minatorët e dëshmisë së punës së Ethereum asetet e tyre ETH dhe do të bëhen vërtetues të rrjetit pas shkrirjes nëpërmjet staking? Apo do të marrin në vend të kësaj investimin e kostos së kompjuterëve të tyre të fillojnë të minojnë tokenin e pirunit Ethereum Proof-of-Work, ETH Classic (ETC)?
Kjo pasiguri ka çuar në një dyfishim të çmimit të ETC që nga qershori, duke e çuar tokenin në një rritje ditore prej 29% në fund të korrikut. Kjo do të luajë një rol në ndikimin e minatorëve specifikë që të fillojnë prodhimin e ETH Classic.
