Arkitektura e rrjetit

Ethereum është një protokoll i decentralizuar që mbështet ekzekutime të kontratave inteligjente.

• Çfarë do të thotë kjo?
  Le të deshifrojmë fjalën DECENTRALIZIM.
  Një sistem i centralizuar zotërohet nga një ose disa subjekte. Ato ofrojnë vlerë duke lehtësuar transaksionet ndërmjet pjesëmarrësve, vetëm nëse është e vështirë që këto transaksione të arrihet ndryshe. Shumica dërrmuese e sistemeve me të cilat ne ndërveprojmë janë të centralizuara.

Për shembull, Facebook na mundëson të lidhemi me miqtë dhe komunitetet në të gjithë botën. Ndërsa kanë luajtur një rol të madh në demokratizimin e komunikimit, ata janë të centralizuar dhe janë autoriteti i vetëm i rrjetit, zotërojnë të dhënat e përdoruesve dhe mund të drejtojnë agjenda specifike.

Arkitektura Web2

• *A është ky një problem?
  Disa nga çështjet e ngritura janë:
  Privatësia e të dhënave: Palët e treta na ofrojnë shërbime falas në këmbim të të drejtave për të dhënat tona. Nga mund ta dimë që këto të dhëna janë të mbrojtura nga pirateria dhe keqpërdorimet?
  Censura: Ne duhet t'i besojmë sistemeve të tyre për të na dhënë informacion të paanshëm. Ata mund të ndryshojnë rregullat në çdo kohë, mund të ndalojnë grupe ose individë, mund të rrisin tarifat e reklamave etj.
  Transportueshmëria e të dhënave: Të dhënat tona janë të mbyllura pas mureve të këtyre platformave dhe është e vështirë për ne që të transferojmë të dhëna midis tyre. Pavarësisht se çfarë ndodh, ne jemi të lidhur me ta.
  Monetizimi: Ndërsa ata fitojnë para bazuar në të dhënat e krijuara nga përdoruesit, pronarët e përmbajtjes nuk shpërblehen në mënyrë të drejtë.

Këto çështje nuk janë unike për asnjë sistem, por janë një problem i zakonshëm në sistemet e centralizuara.

Në një arkitekturë të decentralizuar, nuk ka asnjë njësi të vetme që kontrollon sistemin. Në vend të kësaj, ai drejtohet nga një grup pjesëmarrësish të pavarur. Burimet nuk janë në pronësi të asnjë entiteti dhe çdo pjesëmarrës ka akses të plotë në to. Arkitektura e Web3 premton të zgjidhë problemet me të cilat përballemi sot me sistemet e centralizuara.

Pra, a është Ethereum një Facebook i decentralizuar apo një bankë e decentralizuar?
Jo, Ethereum është një rrjet i decentralizuar dhe ofron infrastrukturën për të ndërtuar çdo aplikacion të decentralizuar (dapps) në krye të tij.

• Në Ethereum mund të ndërtojmë:
  Rrjete sociale (si Facebook, Twitter, Medium)
  Shërbime Financiare (Banka, Bursa)
  Argëtim (lojëra, arte, evente)
  Organizata, e kështu me radhë.
  Mundësitë janë të pafundme.
  Në vend të një serveri qendror, një aplikacion i decentralizuar do të funksionojë në një blockchain dhe të gjithë do të kenë akses në të dhënat e tij.

Çfarë ndodh nëse një rrjet social si Facebook është ndërtuar në Ethereum?
Arkitektura e Web3

Logjika që përcakton rregullat e sistemit dhe ndërveprimin midis pjesëmarrësve vendoset në rrjetin Ethereum në vend të një serveri qendror. Kjo është ajo që ne e quajmë "kontratë e zgjuar".
Kontratat inteligjente janë programe kompjuterike që ruhen dhe ekzekutohen në blockchain. Duke u vendosur në rrjet, kodi bëhet i disponueshëm për këdo që ta inspektojë. Meqenëse rrjeti e ekzekuton vetë kodin, nuk ka nevojë për një ndërmjetës që ta bëjë atë. Të dhënat e kontratës inteligjente do të ruhen në mënyrë të decentralizuar.

Përdoruesit dhe pronësia e postimeve të tyre do të regjistrohen në blockchain. Përmbajtja aktuale (imazhe, video etj.) do të ruhet në një memorie të decentralizuar (si IPFS/Arweave) pasi blockchain nuk është i përshtatshëm për skedarë të mëdhenj.
Çdokush mund të ketë akses në të dhënat e mësipërme për të zhvilluar njohuri konkurruese. Për shembull, ne nuk mund të marrim bazën e të dhënave të Facebook për të rikuperuar të gjitha postimet virale. Megjithatë, me një sistem të tillë të decentralizuar, kjo është e mundur.